Φαράγγι Κρανιάς Πολυφύτου Κοζάνης.
Η διαδρομή του φαραγγιού της Κρανιάς, εξερευνήθηκε στις 13/11/2016 παρέα με την ομάδα του Βελβεντού. Παρών ήταν και ο αείμνηστος φίλος και συναθλητής Μάρκος Σίδερης που λίγους μήνες αργότερα έφυγε εντελώς ξαφνικά από την επάρατη νόσο. Ο Μάρκος είχε κάνει και την χορηγία των υλικών ασφάλισης, όπως επίσης και άλλων υλικών και στήριζε το canyoning.
Αρθρογραφία, φωτογραφίες: Γιώργος Ανδρέου. Περιοδικό ”Κορφές” No 234-Ιανουάριος 2017
Ο Πολύφυτος βρίσκεται χτισμένος στην κατάφυτη αγκαλιά των Πιερίων, και του Βερμίου στα όρια των νομών Κοζάνης- Ημαθίας κι ανήκει στην δημοτική ενότητα Βελβεντού του δήμου Σερβίων-Βελβεντού με υψόμετρο 315 μέτρα.
Το κλειστό τοπίο που δημιουργούν τα βουνά και το υδροηλεκτρικό φράγμα που σχηματίστηκε από τα νερά του ποταμού Αλιάκμονα που μοιάζει με φιόρδ, δυναμώνουν αισθητικά το προφίλ της περιοχής.
Οι μεγάλες ανάγκες σε ηλεκτρικό ρεύμα, και άρδευση επέβαλαν την κατασκευή του υδροηλεκτρικού φράγματος το 1970, με αποπεράτωση έργου το 1973.
Το φράγμα είναι χωμάτινο και η μακρόστενη τεχνητή λίμνη που δημιουργήθηκε έχει μήκος 30 χλμ, επιφάνειας 74 τετραγωνικών χιλιομέτρων και υδάτινου όγκου 2 δισ. κυβικών μέτρων.
Η λίμνη κατέκλυσε 54.000 στρέμματα γης σε όλη την περιοχή Σερβίων και Βελβεντού.
Το εργοστάσιο έχει τρεις στροβίλους συνολικής ισχύος 360 MW και ετήσια ενέργεια 584 εκατομμύρια κιλοβατώρες.
Η διαδρομή γύρω από το φράγμα είναι από τις ομορφότερες της περιοχής και γεμάτη εντυπωσιακές εναλλαγές τοπίων.
Ακολουθώντας την συναντάς το χωριό Ίμερα με τους απέραντους ελαιώνες να κατηφορίζουν προς το γαλάζιο της λίμνης δημιουργώντας ένα τοπίο διαφορετικό για τον τόπο, ιδιαίτερα όταν η στάθμη των νερών ανεβαίνει και σχηματίζονται ακόμη και μικρά νησιά.
Η λίμνη αποτελεί ιδιοκτησία της ΔΕΗ, έχει παραχωρηθεί όμως στους γύρω κατοίκους προς αλιευτική και οικοτουριστική εκμετάλλευση.
Διασχίζεται από την Υψηλή Γέφυρα Σερβίων και τη μικρότερη Γέφυρα Ρυμνίου.
Στα νερά της λίμνης έχουν καταγραφεί 17 είδη ψαριών.
Η περιοχή του ταμιευτήρα Αλιάκμονα είναι σημαντικός βιότοπος για τα αρπακτικά πουλιά, διότι τους προμηθεύει τροφή, φώλιασμα και καταφύγιο.
Η περιοχή χρησιμοποιείται επιπλέον και από μεταναστευτικά είδη σαν χειμερινό καταφύγιο.
Η ταχεία ανανέωση του νερού της λίμνης της δίνει τη δυνατότητα γρήγορης απομάκρυνσης των ρυπογόνων φορτίων.
Προσφέρεται λοιπόν, για μια σειρά δραστηριοτήτων: ιχθυοπαραγωγικές διαδικασίες, αθλητικές δραστηριότητες (κωπηλασία), αναψυχή κ.α.
Καλύπτει επίσης τις ανάγκες άρδευσης των καλλιεργήσιμων εδαφών της περιοχής.
Από το χωριό Νεράιδα η θέα προς την Λίμνη και τα Πιέρια σε αιχμαλωτίζει και αποτελεί ένα από τα κατ’ εξοχήν τουριστικό σημείο στον Νομό Κοζάνης.
Στο φράγμα του Πολυφύτου που βρίσκεται η διαδρομή canyoning, μπορείτε να φτάσετε από την Κοζάνη είτε ακολουθώντας την ανατολική όχθη της τεχνητής λίμνης του Πολυφύτου, περνώντας κάτω από την υψηλή γέφυρα των Σερβίων, είτε ακολουθώντας την δυτική όχθη της τεχνητής λίμνης δια μέσω του Βελβεντού. Ερχόμενοι από Θεσσαλονίκη, ο συντομότερος δρόμος είναι μέσω Εγνατίας, με έξοδο προς Πολύμυλο (ΕΟ4).
Για την διαμονή σας υπάρχουν στην περιοχή καταλύματα και χώροι εστίασης τόσο στο Βελβεντό και τα Σέρβια όσο και στο γραφικό χωριό της Νεράιδας.
Διαδρομές canyoning στην περιοχή υπάρχουν τρεις και είναι του Βελβεντού, των Σερβίων και του Προσήλιου.
Προστέθηκε κι ακόμα μία, του φαραγγιού της Κρανιάς Πολυφύτου για την οποία γίνεται αναφορά στο παρόν άρθρο.
Αυτοκίνητα για την έξοδο από το φαράγγι, μπορούμε να αφήσουμε αμέσως μετά το φράγμα, όπου υπάρχει και ο δρόμος της ΔΕΗ που ανεβαίνει από το φαράγγι του Αλιάκμονα.
Η διαδρομή του φαραγγιού της Κρανιάς προσεγγίζεται από τον παλιό δρόμο Βελβεντού Πολυφύτου, ο οποίος μετά την κατασκευή του φράγματος, εγκαταλείφθηκε διότι την θέση του πήρε ο παραλίμνιος δρόμος.
Όπως και να χει είναι σε πολύ καλή κατάσταση και προσβάσιμος απ όλα τα οχήματα.
Δηλαδή ένα χιλιόμετρο ακριβώς μετά το φράγμα, συναντάμε αυτόν το δρόμο και τον διασχίζουμε μόλις για 2,5 χλμ.
Σε 5΄βρισκόμαστε στο σημείο που ο δρόμος τέμνει το φαράγγι και ξεκινάμε την διαδρομή με 15΄πεζοπορία, μέχρι να συναντήσουμε τον πρώτο καταρράκτη ύψους 15 μέτρων.
Η διαδρομή συνεχίζει με κλιμακωτούς καταρράκτες μέχρι το τέλος.
Στον τρίτο καταρράκτη σαραντατριών μέτρων που είναι και ο ομορφότερος, τοποθετήθηκε αγκύρωση με τραβέρσα για την ομαλότερη κατάβαση.
Το σύνολο των καταρρακτών του φαραγγιού της Κρανιάς είναι εφτά, με ύψος που ξεκινάνε από τα 11 μέχρι τα 43 μέτρα.
Τελειώνοντας τους καταρράκτες, η διαδρομή εξελίσσεται σε πεζοπορική, μέχρι να συναντήσουμε τον ποταμό Αλιάκμονα.
Μένοντας από την αριστερή όχθη, όπως έρχεται και η διαδρομή και χωρίς να περάσουμε στην απέναντι όχθη του Αλιάκμονα, πεζοπορούμε σε ομαλό έδαφος, με κατεύθυνση τη βάση του φράγματος.
Από εκεί συνεχίζουμε τη πεζοπορία προς τα αυτοκίνητα από τον δρόμο της ΔΕΗ. Μήκος 600 μέτρα με διάρκεια 10′.
Η διαδρομή του φαραγγιού της Κρανιάς, έχει αφετηρία στα 480μέτρα υψόμετρο και καταλήγει στα 220μέτρα με μήκος 0,9χλμ.
Η διάρκεια της κατάβασης είναι δυόμιση με τρεις ώρες και της πεζοπορίας της επιστροφής, μισή ώρα.
Έχει νερό όλο το χρόνο και είναι προσπελάσιμο επίσης όλο το χρόνο, ακόμα και τους χειμερινούς μήνες, λόγω της ήπιας δυσκολίας του.
Για την διάσχιση του φαραγγιού της Κρανιάς Πολυφύτου, πρέπει να ενημερώνουμε τον εκάστοτε φύλακα του φράγματος, διότι στην επιστροφή μας διασχίζουμε ιδιωτικό δρόμο της ΔΕΗ.
Ευχαριστούμε τον φίλο και αθλητή του canyoning, Μάρκο Σίδερη για την χορηγία των υλικών αγκυρώσεων.
Ευχαριστούμε την ομάδα φαραγγιών του Βελβεντού για την φιλοξενία και την συνεργασία στην εξερεύνηση.
Ακόμη μια διαδρομή canyoning προστέθηκε στην περιοχή του Βελβεντού, μαζί με αυτές του Σκεπασμένου, των Σερβίων και του Προσήλιου.
Γιώργος Ανδρέου.
Εκπαιδευτής – οδηγός καταβάσεων φαραγγιών
