Όλυμπος! Το βουνό των θεών, το βουνό των Ελλήνων, το βουνό των μυστηρίων, των κορυφών, των δασών, των φαραγγιών! Ένα βουνό που συνδυάζει τη γεωμυθολογία κι έναν σεβασμό απ όλους τους επισκέπτες του!
Ο Όλυμπος είναι ένα συμπαγές, πολύκορφο και βραχώδες βουνό με σχεδόν κυκλικό σχήμα. Η γεωλογική του ηλικία υπολογίζεται στα 200 εκατομμύρια χρόνια, όταν το μεγαλύτερο τμήμα της Ελλάδας (και της Μεσογείου) βρισκόταν στον πυθμένα μιας ρηχής θάλασσας, όπου αποτέθηκαν τα κύρια υλικά, από τα οποία αργότερα σχηματίσθηκαν τα σημερινά πετρώματα.
Αρθρογραφία, φωτογραφίες: Γιώργος Ανδρέου. Περιοδικό ”Κορφές” No 218-Ιανουάριος 2013
Πριν από 1 εκατομμύριο χρόνια οι παγετώνες κάλυψαν τον Όλυμπο και δημιούργησαν τα πλατώματα και τα κοιλώματα του βουνού. Με την άνοδο της θερμοκρασίας που ακολούθησε οι πάγοι έλιωσαν και οι χείμαρροι που δημιουργήθηκαν παρέσυραν μεγάλες ποσότητες θρυμματισμένων πετρωμάτων στα χαμηλότερα σημεία σχηματίζοντας τα αλλουβιακά ριπίδια που απλώνονται σ’ ολόκληρη την περιοχή από τους πρόποδες του βουνού μέχρι την θάλασσα.
Η πολύπλοκη γεωλογική ιστορία της περιοχής καταφαίνεται και από τη μορφολογία του Εθνικού Δρυμού και όλου του Ολύμπου. Χαρακτηριστικό του είναι οι βαθιές χαράδρες και οι δεκάδες ομαλές κορυφές, αρκετές από τις οποίες με υψόμετρο πάνω από 2.000m. Οι πολλές χαράδρες και ρεματιές δίνουν στον Όλυμπο μια εικόνα σπάνιας ομορφιάς. Μερικά από τα φαράγγια του Ολύμπου είναι του Ενιπέα, του Σπαρμού, της Ζηλιάνας, του Παπά Αλώνι, το Μακρύρρεμα ενώ μικρότερα του Ουρλιά, του Αραπλάκου, της Αγίας Κόρης, το ρέμα της Σκανδαλιάρας, της Καραβίδας. Αρκετά επίσης είναι κι αυτά που δεν αναφέρουμε, αλλά επικεντρωθήκαμε στα γνωστότερα από τα οποία υπάρχουν και διαδρομές για canyoning. Η φύση και η διάταξη των πετρωμάτων σε συνδυασμό με το κλίμα, ευνοούν την εμφάνιση αρκετών πηγών, κυρίως κάτω από τα 2.000m. και είναι ο σημαντικότερος παράγοντας για την υδρολογία του βουνού.
Η βλάστηση του Ολύμπου και ιδιαίτερα η κατατομή της, παρουσιάζει πολλές ιδιαιτερότητες. Γενικά, η βορειοανατολική πλευρά του Ολύμπου είναι πυκνά δασωμένη, αφού δέχεται και τις περισσότερες βροχές, ενώ η νοτιοδυτική έχει σημαντικά αραιότερη βλάστηση. Τα φαράγγια και οι σημαντικότερες διαδρομές για canyoning, βρίσκονται στην βορειοανατολική πλευρά.
Ο Όλυμπος είναι το βουνό με την μεγαλύτερη επισκεψιμότητα στα ορειβατικά αθλήματα. Πολλοί είναι αυτοί που επισκέπτονται το βουνό κάθε χρόνο, με σκοπό την πεζοπορία, την ορειβασία, την ποδηλασία, το αλεξίπτωτο πλαγιάς, την αναρρίχηση, το σκι, την παγοαναρρίχηση, αλλά και το canyoning. Το βουνό των Θεών, βρίσκεται σε κομβικό σημείο για την Ελλάδα και πολλοί από τους ξένους τουρίστες, τον έχουν ως βασικό προορισμό για το ταξίδι τους! Το canyoning στον Όλυμπο είναι αρκετά ενδιαφέρον, γιατί ο επισκέπτης μπορεί να συνδυάσει παράλληλα και πολλά από τα παραπάνω αθλήματα, αλλά και κολύμβηση με διακοπές στις όμορφες κοντινές παραλίες τις Κατερίνης.
Αναφέρουμε μερικά από τα εξερευνημένα φαράγγια του Ολύμπου και αυτά με το περισσότερο ενδιαφέρον για την περιοχή.
Το φαράγγι του Ενιπέα.
Ο Ενιπέας είναι ένα μεγάλο φαράγγι με αρκετή ποσότητα νερού, όλο το χρόνο. Το φαράγγι τέμνεται αρκετές φορές από το διεθνές μονοπάτι Ε4 και δίνει την δυνατότητα στους επισκέπτες να το διασχίσουν ολόκληρο ή τμηματικά. Θεωρείται φαράγγι που περιέχει αρκετές δυσκολίες και απαιτεί αρκετά καλή φυσική κατάσταση. Ο 45μετρος καταρράκτης σχεδόν στο μέσον του φαραγγιού, είναι το σήμα κατατεθέν για το Canyoning στον Όλυμπο! Στο πάνω μέρος του φαραγγιού, κοντά στην παλαιά μονή Αγίου Διονυσίου, το καλοκαίρι μαζεύονται αρκετοί επισκέπτες, απολαμβάνοντας την όμορφη φύση, κάνοντας κολύμπι και ηλιοθεραπεία! Το τελευταίο κομμάτι του Ενιπέα, που βρίσκεται μετά την υδρομάστευση για το υδραγωγείο του Λυτοχώρου, έχει κάποια στενά και τεχνικά σημεία που το κάνουν ιδιαίτερα ενδιαφέρον!
Το φαράγγι της Ζηλιάνας.
Είναι κι αυτό ένα αρκετά μεγάλο φαράγγι μήκους 7 χλμ, με μικρότερη ποσότητα νερού, ειδικά προς το τέλος του, αλλά αρκετά όμορφο! Βρίσκεται δίπλα στην Σκοτίνα. Η πρόσβασή του είναι από την Μονή Κανάλων, με κατεύθυνση προς την Καρυά, ενώ η επισκεψιμότητά του είναι κάπως σπάνια λόγω του μεγάλου μήκους του και της καλής φυσικής κατάστασης που χρειάζεται να έχει η ομάδα.
Το φαράγγι της Καραβίδας.
Βρίσκεται παράλληλα με της Ζηλιάνας, ενώ η πρόσβαση γι αυτό το φαράγγι μήκους 3χλμ, γίνεται από τον δρόμο προς την Άνω Σκοτίνα. Αρκετά ενδιαφέρον είναι το ρήγμα που υπάρχει στο μέσον του φαραγγιού, θυμίζοντας φαράγγι άλλης περιοχής! Στενό, σκοτεινό, με βαθιές λίμνες και καταρράκτη 20 μέτρων. Αυτό διαρκεί μόνο για 100 μέτρα, ενώ η υπόλοιπη διαδρομή είναι σχεδόν πεζοπορική!
Το φαράγγι του Αραπλάκου.
Όμορφο και σχετικά εύκολο φαράγγι μήκους 3χλμ. Το τελευταίο τμήμα του, προσεγγίζεται κι από μονοπάτι παράλληλο με το φαράγγι, δίνοντας όμορφα ραπέλ, συνεχόμενες βουτιές και μια απίστευτη τσουλήθρα 17 μέτρων!
Το φαράγγι του Παπά Αλώνι.
Είναι ένας χείμαρρος που διασχίζεται περπατώντας. Στο τελευταίο τέταρτο της διαδρομής, το φαράγγι περνάει από ένα στενό σημείο, αρκετά όμορφο και ενδιαφέρον.
Το φαράγγι του Ουρλιά.
Ουρλιάς ή Ορλίας. Η φυσική Waterland. Ονομασία, αληθινή, πραγματική ή και μη για το πιο πολυσυζητημένο, περπατημένο, τουριστικό, εκπαιδευτικό, διασκεδαστικό φαράγγι της Ελλάδος. Πολλοί canyoners ξεκίνησαν από τον Ορλιά! Από τον Όλυμπο λοιπόν δεν θα μπορούσε να λείπει ένα από τα πιο όμορφα και διάσημα φαράγγια της Ελλάδος. Ονομάζεται και φαράγγι αρχαρίων και είναι ένα φαράγγι για όλους, εύκολο, τουριστικό, δημοφιλές!
Το φαράγγι της Αγίας Κόρης.
Έχει και αυτό τα χαρακτηριστικά των φαραγγιών του Ολύμπου, δηλαδή είναι ανοιχτό με πλούσια βλάστηση και πεντακάθαρα νερά. Για να το προσεγγίσουμε περνάμε τη Βροντού και φτάνουμε στο εκκλησάκι της Αγίας Κόρης, όπου είναι και η έξοδος του φαραγγιού. Παράλληλα με το φαράγγι υπάρχει μονοπάτι που το τέμνει σε κάποια σημεία του, όπου μπορούμε να ξεκινήσουμε το canyoning ή να τα χρησιμοποιήσουμε ως σημεία εξόδου. Έχει γύρω στους 15 καταρράκτες με το μεγαλύτερο να είναι 20μ, αρκετές τσουλήθρες και βουτιές. Το φαράγγι έχει νερό όλο το χρόνο. Παράλληλα μ’ αυτό, υπάρχει μονοπάτι που οδηγεί στην αφετηρία. Όλο το φαράγγι διασχίζεται σε 4:30 ώρες, ενώ είναι ιδανικό για αρχάριους .
Η εξερεύνηση των διαδρομών canyoning του Ολύμπου, ξεκίνησαν πριν από 15 περίπου χρόνια και συνεχίζονται μέχρι σήμερα. Έχουν για όλη την Ελλάδα, την μεγαλύτερη προσέλευση ετησίως, απ’ όλα τα άλλα φαράγγια μαζί. Αν θέλετε να ανακαλύψετε τον κόσμο των φαραγγιών, βάλτε σίγουρα για προορισμό σας τον Όλυμπο!
Γιώργος Ανδρέου.
Εκπαιδευτής-Οδηγός καταβάσεων φαραγγιών
